Exclusief – De verdwijning van Mazen al-Hamada uit Nederland, in 2020, is het werk geweest van de Mukhabarat: de Syrische geheime dienst van de verdreven dictator Bashar al-Assad. Betrokkenen vertellen wie Mazen heeft aangezet om terug te gaan naar Syrië. Recht in de handen van zijn moordenaars.

Het was een apart gezicht in villawijk De Kwekerij in Maarssen-Dorp. Daar woonde drie jaar lang een Syrisch gezin in een kast van een huis ter waarde van anderhalf miljoen euro. Hoofd van het gezin: spion Majed A. van de Syrische geheime dienst.

Zijn gehuurde villa blijkt in februari 2020 het eindstation van Syrische vluchteling Mazen al-Hamada in Nederland. Zo zien ook getuigen. Daarna stapt hij op een vliegtuig en verdwijnt naar Syrië. Daar wordt hij later in de gevangenis alsnog vermoord.

In Nederland getuigde Mazen (47) voor de camera dat hij het slachtoffer is van gruwelijke en middeleeuwse martelpraktijken in Syrische gevangenissen. Ook zag hij hoe medegevangenen werden vermoord en doodgeslagen.

Aan een keukentafel in zijn flat in Hillegom, waar Mazen in 2014 woonde, laat hij de tranen die de wereld zullen overgaan. ‘Ik rust niet voordat ik ze voor de rechter heb gesleept en mijn recht haal’, zei hij nog snikkend over zijn folteraars.

Maar enkele jaren later viel Mazen in handen van de Syrische spion Majed A. Dat vertellen betrokkenen nu. Het was lang onduidelijk of de Mukhabarat ook in Nederland actief waren. Majed A. runde voor de bühne een meubelzaak aan de Nieuwe Fellenoord in Eindhoven. Als ‘vluchteling’ kwam hij rond 2014 naar Nederland en kreeg een verblijfsvergunning.

Majed A. ontving in Nederland, in drie jaar tijd, zo’n 800.000 euro voor zijn werk voor de Mukhabarat. Dat blijkt uit bankafschriften die een klokkenluider heeft overhandigd. Het geld belandde, tussen 2019 en 2021, via vier bedrijven in Nederland op de zakelijke rekening van Majed A.

Maar ondertussen dook iemand heimelijk in de computersystemen van de Mukhabarat. In Syrië. Zijn missie: erachter komen wie Majed A. werkelijk is.

In het diepste geheim

“Majed is geen officier, maar een aannemer”, benadrukt paramilitair Talal Dakkak vorige week over de telefoon vanuit Syrië. Talal behoorde in Hama tot een gevreesde Assad-militie. Een dag ervoor werd Talal nog doodverklaard in verschillende kranten en op social media. Daarover later meer.

Talal heeft in Hama in het diepste geheim onderzoek gedaan naar spion Majed A. De tipgever is Ahmed Al Ashqar. Hij komt ook uit Hama en is een fel tegenstander van Assad. Ahmed woont al bijna dertig jaar in Nederland, waarvan de laatste tien jaar in Eindhoven. Talal en Ahmed houden sinds ruim twee jaar contact over Majed A.

“Ik heb Talal voor de oppositie laten werken”, vertelt Ahmed over de contraspionage tegen het Assad-regime. Van Ahmed in Eindhoven krijgt Talal rond 2022 een geheime opdracht: ‘Vertel me alles wat je weet over Majed en de Mukhabarat’. Talal infiltreert en haalt de naam van Majed A. door de computersystemen. Hij ontdekt op de informatieafdeling ‘255’ dat Majed vanwege een strafblad een afgekeurde veiligheidsagent is.

Brussel

“Maar Majed wilde bewijzen dat hij in staat was om voor de Mukhabarat te werken”, aldus Talal. En als Syriërs na 2015 massaal naar Europa vluchten, grijpt Majed zijn kans. Hij biedt zich aan bij landgenoot Mohammad Samouri van de zogeheten ‘ambassade-maffia’.

‘Diplomaat’ Samouri was het hoofd van de Mukhabarat in Londen, schreef de krant The Times in 2011. Maar na de gedwongen sluiting van de ambassade vertrok Samouri naar de Syrische ‘EU-missie’ in Brussel. Later regelde hij voor Mazen een nieuw Syrisch paspoort onder een valse naam.

In Nederland gaat Majed werken voor de buitenlandse afdeling ‘279’ van de Mukhabarat. Zijn opdracht is om gevluchte tegenstanders van het Assad-regime terug naar Syrië te lokken. Het gebruikte voorwendsel: verzoening tot stand brengen. Zo probeerde Majed een overgelopen piloot terug naar Syrië ‘te ontvoeren’.

‘Maffia-regime’

‘Zullen we samen terug naar Syrië voor een waardig onthaal?’, opperde Majed tegenover Qasim Saad al-Din. “Ik reageerde boos op hem”, herinnert Qasim zich over de telefoon vanuit Alkmaar. Hij was zich bewust van de gevaren van een terugkeer naar Syrië onder Assad. Qasim ging niet op Majeds voorstel in.

Maar Mazen deed dat tragisch genoeg wel.

‘Het maffia-regime heeft hem van Nederland naar hier gebracht’, zei Mazens moeder vorige week snikkend voor de camera in Syrië. Ze zat met haar familie voor een militair ziekenhuis in de buurt van Damascus. Daar werd het lijk van haar zoon gevonden. Mazen was in 2011 een van de eersten die opstond tegen het regime. Maar hij werd ook een van de laatste slachtoffers. Op 12 december werd hij onder massale belangstelling begraven.

“Mazen liep in de val en ging. Dat is wat we weten”, zegt een klokkenluider in dit verhaal. De bron hoopt dat ook anderen tegen Majed gaan getuigen. De bron vreest dat hij nog meer mensen in Nederland onder valse voorwendselen naar Syrië heeft gelokt. “Maar wie weten we niet”, aldus de bron die voor de veiligheid ondergedoken zit.

Ontsnapt aan de dood

Ook Talal zit inmiddels ondergedoken. In Hama in Syrië. Ahmed verspreidde vanuit Eindhoven een gerucht dat Talal onder Assad gevangenen aan een leeuw zou hebben gevoerd. “Om de mensen in Syrië te laten denken dat hij echt bij Assad hoorde”, aldus Ahmed. Zo kon Talal zo diep mogelijk blijven infiltreren. Assad betekent leeuw in het Arabisch. Talal hield een leeuw als huisdier.

Paramilitair Talal belandde begin 2023 in de gevangenis in Syrië. Het regime had lucht gekregen van z’n stiekeme samenwerking met Ahmed in Nederland. ‘Ahmed saboteert mijn missie!’, riep Majed over de telefoon tegen zijn compagnon Mohammad Samouri in Brussel.

“Maar enkel door de val van Assad kwam ik weer vrij”, benadrukt Talal. Hij huilt merkbaar over de telefoon. Veel Syriërs willen hem nu lynchen vanwege zijn banden met het regime. In sommige media werd Talal al doodverklaard: opgepakt en opgehangen. De mensen weten niet beter dat hij een crimineel van Assad was. Nu wil hij de ‘waarheid’ naar buiten brengen: hij liep heimelijk over naar de oppositie.

Aangeklaagd

In de gevangenis kreeg Talal een vraag van een rechercheur: ‘Wat is jouw relatie met Ahmed Al Ashqar in Nederland?’ “Hij is een vriend van m’n overleden vader”, vertelt hij nu. Talal noemt Ahmed liefkozend al-Hadji: de pelgrim. Talal had Majed A. tegenover Ahmed ontmaskerd. Dat wist nu ook onderzoeksafdeling ‘285’ van de Mukhabarat. Talal werd aangeklaagd en het regime wilde hem mogelijk nog snel executeren.

Net zoals Mazen. Maar de rebellen konden Talal net op tijd ‘bevrijden’.

“De Mukhabarat zijn de meest verachtelijke laag van de samenleving”, aldus Talal. Hij heeft er spijt van dat hij voor het regime heeft gewerkt. Hij wijst erop dat Majed A. eerst werd afgewezen voor een functie bij de geheime dienst. Talal: “Het ene vuil weigerde het andere, maar hij wilde toch een wit voetje bij ze halen.”

Op 1 oktober, zo’n twee maanden voor de val van Assad, werd Majed A. door de rechter in Nederland failliet verklaard. Een curator is aangesteld om de zaak van Majed te onderzoeken.

Gloednieuwe Mercedes-Benz

Volgens de klokkenluider had Nederland eerder moeten ingrijpen: “Weet de Nederlandse overheid wat de herkomst is van al dat geld en bezittingen? En voor welk werk dat precies was?” Majed A. kocht een nieuwe Mercedes-Benz uit de GLE-klasse ter waarde van 122.800 euro. Daar reisde hij heel Nederland mee door om restaurants te bezoeken.

‘Misdadigers en monsters’, noemt Lamya al-Hamada de ontvoerders van haar broer Mazen. Ze sprak in Syrië met een NOS-verslaggever. Ze verwijst naar Majed A. en Mohammad Samouri. ‘Ze zeiden dat zijn zussen opgepakt zouden worden, en Mazen wist wat het regime met vrouwen deed’, verklaart Lamya vervolgens. De klokkenluider zegt dat Majed vanuit Nederland inderdaad zijn invloed gebruikte om zowel mannen als vrouwen in Syrië te laten opsluiten.

In een geheim contract tussen ‘projectmanager’ Majed A. en een tussenpersoon staat in het Engels een cryptische, maar onheilspellende passage te lezen: ‘De opdracht omvat alle activiteiten die nodig zijn om slachtoffers (‘victims’) te vinden die mogelijk verband houden met het project..’ De maandelijkse ‘vergoeding’: 7000 euro exclusief btw.